Da bi se ustanovilo vreme trajanja sušenja rezane građe s obzirom na različite činioce, preporučuje se metoda koja je razrađena u centalnom naučnoistraživačkom institutu za mehaničku obradu drveta.
Ova metoda previđa koeficijente (tablice 1 - 8), koji uzimaju u obzir vrstu drveta, debljinu, širinu i dužinu materijala, kvalitet njegovog sušenjam konstrukciju sušnice, početnu i krajnju vlažnost.
Tablica 1: Koeficijent prema vrsti drveta
Vrsta drveta | Smreka, jela | Bor | Breza | Bukva | Ariš | Hrast |
Koeficijent | 0 | 4 | 26 | 41 | 46 | 71 |
Tablica 2: Koeficijent prema debljini materijala
Debljina, mm | 13 | 16 | 19 | 22 | 25 | 30 | 35 | 40 | 45 | 50 | 55 | 60 |
Koeficijent | 0 | 9 | 16 | 23 | 28 | 36 | 43 | 49 | 54 | 59 | 65 | 70 |
Debljina, mm | 70 | 80 | 90 | 100 | 110 | 120 | 130 | 140 | 150 | 180 | 220 | 280 |
Koeficijent | 80 | 89 | 97 | 104 | 110 | 116 | 121 | 126 | 130 | 142 | 155 | 171 |
Tablica 3: Koeficijent prema širini materijala
Odnos širine materijala prema njegovoj debljini Š:D |
do 1,5 | 2 | 3 | 5 | 10 |
Koeficijent | 0 | 5 | 9 | 14 | 18 |
Tablica 4: Koeficinet prema dužini materijala
Dužina, m | 0,3 - 0,4 | 0,5 - 0,6 | 0,7 - 0,8 | 0,9 - 1,0 | preko 1,0 |
Koeficijent | 0 | 6 | 11 | 14 | 15 |
Tablica 5: Koeficijent prema kvalitetu sušenja materijala
Kategorija sušenja | Sušenje normalne rezane građe (II kategorija) | Kvalitetno sušenje rezane građe za nameštaj, izradu vagona.. (I kategorija) | Viskokvalitetno sušenje za izradu kola, hrastovih duga.. |
Koeficijent | 0 | 8 | 20 |
Tablica 6: Koeficijent prema konstrukciji sušnice
Tip sušncia | SRC | Sa protivstrujnom cirkulacijom | Sa prirodnom ili slabom pokretačkom cirkulacijom | Kanalaske sa prirodnom cirkulacijom |
Koeficijent | 0 | 4 | 8 | 15 |
Pri proračunavanju koeficijenta uzet je u obzir uslovni materijal. Pod uslovnim materijalnom podrazumevaju se borove daske debljine 50 mm, širine 150 mm i dužine preko 1 m, sa početnom vlažnošću 60% i krajnjom 12%. Ovaj materijal položen na podmetače debljine 25 mm treba da se suši u sušnicama sa prirodnom cirkulacijom vazduha u toku 6 dana.
Koristeći koeficijente date u tablicama 1 - 8, lako se može odrediti normativni rok sušenja rezane građe.
Primet: Utvrditi normativno trajanje sušenja borovih dasaka debljine 40 mm, širine 20 mm (odnos širine prema debljini 200:40 = 5) dužine preko 1,0 m, koje su namenjene za izradu uklada za krilo vrata (tj. kvalitet sušenja je I kategorija), u sušnicama sa ubrzanom reverzivnom cirkulacijom vazduha od početne vlažnosti 60% do krajnje vlažnosti 9%.
Odgovarajuće koeficijente nalazimo po tabl. 1 - ; K = 4 + 49 + 14 + 15 + 8 + 0 + 82 = 172.
Tablica 7: Koeficijent prema početnoj i krajnjoj vlažnosti rezane građe
Početna vlažnost, % | Krajnja vlažnost, % | |||||||||||||
6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 18 | 20 | 22 | 25 | |
20 | 62 | 56 | 50 | 45 | 38 | 32 | 25 | 18 | 9 | 0 | / | / | / | / |
25 | 70 | 65 | 60 | 55 | 50 | 45 | 41 | 35 | 30 | 25 | 6 | / | / | / |
30 | 75 | 70 | 66 | 62 | 58 | 54 | 50 | 46 | 42 | 38 | 25 | 15 | 30 | / |
35 | 79 | 75 | 71 | 67 | 64 | 60 | 57 | 54 | 50 | 47 | 38 | 29 | 21 | 7 |
40 | 82 | 78 | 75 | 71 | 68 | 65 | 62 | 59 | 56 | 53 | 44 | 38 | 32 | 21 |
45 | 85 | 81 | 77 | 75 | 72 | 69 | 66 | 63 | 61 | 58 | 50 | 45 | 40 | 31 |
50 | 87 | 83 | 80 | 77 | 75 | 72 | 69 | 67 | 65 | 63 | 55 | 51 | 46 | 38 |
55 | 89 | 85 | 82 | 80 | 77 | 75 | 72 | 70 | 68 | 65 | 59 | 55 | 50 | 44 |
60 | 90 | 87 | 84 | 82 | 79 | 77 | 75 | 72 | 70 | 68 | 62 | 58 | 55 | 48 |
65 | 92 | 89 | 86 | 84 | 81 | 79 | 77 | 75 | 73 | 71 | 65 | 61 | 58 | 52 |
70 | 93 | 90 | 88 | 85 | 83 | 81 | 78 | 76 | 75 | 73 | 67 | 64 | 61 | 55 |
75 | 94 | 92 | 89 | 87 | 85 | 82 | 80 | 78 | 77 | 75 | 69 | 66 | 63 | 58 |
80 | 95 | 93 | 90 | 88 | 86 | 84 | 82 | 80 | 78 | 77 | 71 | 68 | 65 | 61 |
85 | 96 | 94 | 91 | 89 | 87 | 85 | 83 | 82 | 80 | 78 | 73 | 70 | 67 | 63 |
90 | 97 | 95 | 92 | 90 | 88 | 86 | 85 | 83 | 81 | 79 | 75 | 72 | 69 | 65 |
95 | 98 | 96 | 93 | 91 | 89 | 87 | 86 | 84 | 82 | 81 | 76 | 73 | 71 | 67 |
100 | 99 | 97 | 94 | 92 | 90 | 88 | 87 | 85 | 83 | 82 | 77 | 75 | 73 | 69 |
110 | 101 | 98 | 96 | 94 | 92 | 90 | 89 | 87 | 85 | 84 | 80 | 77 | 75 | 74 |
120 | 102 | 99 | 97 | 95 | 94 | 92 | 90 | 89 | 87 | 86 | 82 | 79 | 77 | 76 |
140 | 104 | 102 | 100 | 98 | 96 | 95 | 93 | 92 | 90 | 89 | 85 | 83 | 81 | 78 |
Tablica 8: Koeficijent za preračunavanje režima sušenja u vremenu po opadanju vlažnosti
Pad vlažnosti materijala, % | 60-50 | 50-40 | 40-35 | 35-30 | 30-25 |
Koeficijent etape sušenja | 0,11 | 0,14 | 0,08 | 0,10 | 0,11 |
Pad vlažnosti materijala, % | 25-20 | 20-15 | 15-12 | 12-10 | 10-8 |
Koeficijent etape sušenja | 0,14 | 0,17 | 0,15 | 0,11 | 0,14 |